يادآور

سفسطه :
مغالطه كردن براي وارونه نشان دادن حقيقت
لغت‌نامه معين

مغالطه:
قياسي است كه مقدمات آن مركب از وهميات و مشبهات باشد. وهميات قضايايي هستند كه به واسطه قياس با امور محسوس و يقيني مسلم پنداشته مي‌شوند و حال آن‌كه صحت آن‌ها مورد تصديق عقل نيست. مشبهات نيز به واسطه مشابهت با قضاياي صادقه، خود صادق انگاشته مي‌شوند در صورتي كه كاذب‌اند. خطاها يعني افكاري كه با واقع مطابقت ندارند و باعث مغالطه مي‌شوند يا از روي قصد و اختيار سر مي‌زنند يا از روي قصد و اختيار نيستند. حكما و علماي منطق اين خطاها را به اعتبارهاي مختلف دسته‌بندي كرده‌اند. بيكن آن‌ها را بت مي‌خواند و چهارگونه مي‌داند از اين قرار:
1- بت‌هاي طايفه‌اي، يعني خطاهايي كه ناشي از طبيعت نوع بشر هستند.
2- بت‌هاي شخصي، يعني خطاهايي كه ناشي از شخصيت اختصاصي افراد انساني هستند. چنانكه از افراد مردم يكي حساس و زودرنج است، ديگري شهوت مال دارد، ديگري پاي‌بند فكر و عقيده‌ي خاصي است، ديگري جاه‌طلب و شهرت‌دوست است و بر همين قياس... اين خصوصيت‌ها و نظاير آن‌ها ممكن است منشا اشتباهات و خطاهاي بسيار واقع شوند.
3- بت‌هاي ميداني يا بازاري، يعني خطاهايي كه در نتيجه اجتماع مردمان و معاشرت با يكديگر پيدا شده است.
4- بت‌هاي نمايشي، يعني خطاهايي كه از تعاليم حكما و مشاهير علم ناشي هستند مانند بسياري از دستگاه‌هاي فلسفي و پاره‌اي معتقدات كه موجب گمراهي آدميان مي‌شوند.
لغت‌نامه دهخدا